Hûn dizanin Enedina Marques (1913-1981) kî bû? Ger hûn nizanin, wextê wê ye ku hûn wê nas bikin. Ew ji du hindikahiyên marjînalkirî yên nifûsa Brezîlyayê ye, ew jina yekem bû ku li eyaleta Paraná di endezyariyê de mezûn bû û yekemîn endezyariya reş li Brezîlyayê bû. Keça zewaceke reşik a ji koçkirina gundan piştî rakirina koletiyê di sala 1888an de, malbat ji bo peydakirina şert û mercên jiyanê yên çêtir gihîştin Curitiba.

Di zarokatiya xwe de Enedîna di malên malê de alîkariya diya xwe dikir. leşkerî û rewşenbîrê komarparêz Domingos Nascimento di berdêla hînkirina perwerdehiyê de. Di 12 saliya xwe de, ew di sala 1926-an de ket Enstîtuya Perwerdehiyê ya Paraná, her dem di malên elîta Curitiba de wekî mal û dadik dixebitî da ku xercê xwendina xwe bide.

Şeş sal şûnda, wê ew stand diploma mamostetiyê . Heya sala 1935, Enedina di çend dibistanên giştî yên hundirê dewletê de mamostetî dikir, di nav wan de koma dibistana São Matheus - dibistana niha ya São Mateus.

Lê Enedina xewnek mezintir hebû: wê dixwest bibe medenî. endezyar . Wê hingê biryar da ku vegere Curitiba, tevî gelek zehmetiyan, û di 32 saliya xwe de qursa Endezyariya Sivîl li Zanîngeha Paraná - Zanîngeha Federal a niha ya Paraná - di 32 saliya xwe de qedand.

Disîplîn û jîr, wê bi hemû astengiyên civakekê re rû bi rû madi destpêka sedsala 20an de, jineke reşik a belengaz nîşan dide (û hîn jî tê de ye). Di wê demê de, ji bo jinan, di serî de, rola jina malê dihat armanc kirin. Di bazara kar de, vebijark bi pozîsyona mamoste an karmendê kargehê ve sînorkirî bûn, her gav bi mûçeyên kêmtir ji yên ku ji hêla mêran ve di heman rolê de distînin - dizanin?

The Enedina di çîna xwe de tenê jinek e, di civakek piştî hilweşandinê de jiya, ku polîtîkayên giştî saz nedikir û fersendên perwerdehî û pîşeyî bi hêviyên hilkişîna civakî ji bo nifûsa reş, bi sedsalan kolekirî, pêşkêş nekir. Li hember vê rastiyê, ew jî bi pêşdaraziya rengê xwe re rû bi rû maye, li herêmeke ku nifûsa wê bi eslê xwe ewropî ye û piraniya wê spî ne.

Lê ev yek nebû sedem ku wî vekişîn : ew bû jina yekem ku xwendina bilind li Paraná wergirt û yekem jina reşik bû ku li Brezîlyayê endezyar bû. Di 1946 de, ew ji Escola da Linha de Tiro hat berdan û bû alîkarê endezyariyê li Sekreteriya Dewletê ya Paraná ji bo Veguhastin û Karên Giştî. Salek din, ew ji bo kar li Wezareta Dewletê ya Av û Enerjiya Elektrîkê hate veguheztin, piştî ku ji hêla parêzgarê wê demê Moisés Lupion ve hat vedîtin.

Wek endezyar, ew beşdarî çend karên girîng ên dewletê bû, wek mînak. wekî Santrala Hêzê ya Capivari-Cachoeira (niha Santrala Enerjiyê ya GovernadorPedro Viriato Parigot de Souza, mezintirîn santrala hîdroelektrîkê ya binerdê li başûrê welêt) û avakirina Colégio Estadual do Paraná.

Di dema xebata li ser santralê de, ew hate nas kirin. ji ber ku kincên kincên xwe li xwe kiribûn û çeka xwe li pişta xwe kiribûn û her cara ku difikirî ku pêwîst bû ji bo rêzgirtinê li xwe bike, ew li hewa dixist .

Piştî ku xwe ava kir û kariyera xwe ava kir, Enedîna xwe terxan kir. dinya û çandên din nas dike , di navbera salên 1950 û 1960î de gerîyaye. Di heman serdemê de, di sala 1958an de, Major Domingos Nascimento koça dawî kir, û ew wek yek ji sûdmendên wesiyeta xwe hişt.

Di jiyanê de, wê bi pêşengiya bi sedan karker, teknîsyen û endezyaran rêz girt. Ji bo bîranîna 500 saliya Brezîlyayê, Bîranîna Jinan li Curitiba hat avakirin, ku tê de 54 kesayetên jin hatin tomarkirin û nemir kirin - di nav wan de Enedina, "pêşengê endezyariyê".

Em In rûmeta wê, Enstîtuya Jinên Reş Enedina Alves Marques hate damezrandin, ji bo têkoşîna li hember nedîtbariya nijadî ya ku bandorê li mêr û jinên reşik dike di sektorên cihê de, wek jîngeha dibistanê, bazara kar û qadên din ên civakî.

Enedina ne zewicî û ne jî zarok bû. Ew di 68 saliya xwe de li Avahiya Lido, ku li navenda bajarê Curitiba lê dijiya, mirî hate dîtin. Ji ber ku malbata wî tune ye, cenazeyê wî demek dirêj hat dîtin. Tirba wî yek ji xalên sereke yên serdanê ye.Bi rêberiya lêkolîner Clarissa Grassi , li Goristana Şaredariya Curitiba.

Berî niha jî rapor hatine weşandin, pirtûk hatine nivîsandin û xebatên akademîk û belgefîlm li ser wê hatine çêkirin. Enedina, piştî mirina xwe, hurmetên girîng ên ku kirinên wî bi bîr tînin wergirtin. Bo nimûne, di sala 1988 de, kolaneke girîng li taxa Cajuru ya Curitiba navê xwe wergirt: Rua Engenheira Enedina Alves Marques.

Di sala 2006 de, Enstîtuya Jinên Reş Enedina Alves Marques hate damezrandin. , li Maringá. Mala sereke û serokê polîs Domingos Nascimento, ku Enedina di zarokatiya xwe de bi diya xwe re dijiya, hat hilweşandin û veguheztin Juvevê û îro Enstîtuya Dîrokî , Iphan tê de ye.