Όταν έκλεισε τα 80, ο Λάο Τσε (γνωστός και ως Λάο Τσε) αποφάσισε να εγκαταλείψει τη δουλειά του ως υπάλληλος στα αυτοκρατορικά αρχεία και να αποσυρθεί μόνιμα στα βουνά. Καθώς περνούσε τα σύνορα που χώριζαν την αρχαία κινεζική επικράτεια από το Θιβέτ, ένας φρουρός τον ρώτησε για τις προθέσεις του. Καθώς του είπε λίγα πράγματα για τη ζωή και τις σκέψεις του, ο φρουρός κατάλαβε ότι ο ταξιδιώτης ήταν ένας άνθρωποςΩς όρο για να τον αφήσει να περάσει, του ζήτησε να γράψει μια περίληψη της σοφίας του πριν πάει σε υποχώρηση. Διστακτικά, ο Λάο Τσε συμφώνησε τελικά και έγραψε, σε λίγες σελίδες, τα 5.000 ιδεογράμματα ενός βιβλίου που έφερε επανάσταση στην ιστορία της φιλοσοφίας: το Τάο Τε Κινγκ, ή πραγματεία για το μονοπάτι της αρετής. Συνθετικό, σχεδόν λακωνικό, το Τάο Τε Κινγκ συνοψίζει τις αρχέςΤα 81 σύντομα αποσπάσματα αυτού του έργου εξηγούν πώς πρέπει να ενεργεί ο άνθρωπος όταν έρχεται αντιμέτωπος με τα δεδομένα της ζωής, προκειμένου να επιτύχει την πλήρη ευτυχία και ολοκλήρωση.

Τι είναι το τάο;

Για να είναι ευτυχισμένος, λέει ο Λάο Τσε, ο άνθρωπος πρέπει να μάθει να ακολουθεί το Τάο, δηλαδή τη ροή της θεϊκής ενέργειας που αφορά όλους μας και τα πάντα στο σύμπαν. Ωστόσο, ο σοφός κάνει μια αινιγματική υπενθύμιση, όπως συνηθίζεται στην ανατολίτικη φιλοσοφία, ήδη από τις πρώτες γραμμές του κειμένου του: το Τάο που μπορεί να οριστεί ή να εξηγηθεί δεν είναι το Τάο. Επομένως, μπορούμε να έχουμε μόνο μια αδρή ιδέα αυτής της έννοιας, διότιΟ Ολλανδός Henri Borel, συγγραφέας του σύντομου βιβλίου Wu Wei, Η Σοφία της Μη Δράσης (εκδ. Αττάρ), περιγράφει έναν φανταστικό διάλογο μεταξύ ενός ανθρώπου από τη Δύση και του Λάο Τζου, στον οποίο ο σοφός γέρος εξηγεί την έννοια του Τάο. Λέει ότι η έννοια αυτή είναι πολύ κοντά στη δική μας κατανόηση του τι είναι ο Θεός - η αόρατη αρχή χωρίς αρχή και τέλος που εκδηλώνεται σε όλα τα πράγματα. Το να είσαι σε αρμονία και ευτυχισμένος είναι να ξέρεις να ρέεις με το Τάο. Το να είσαι δυστυχισμένος είναι να βρίσκεσαι σε σύγκρουση με αυτό τοΌπως λέει μια δυτική ρήση: "Ο Θεός γράφει ευθεία με στραβές γραμμές". Το να ακολουθούμε το Τάο σημαίνει να ξέρουμε να αποδεχόμαστε αυτή την κίνηση, ακόμα και αν δεν συμπίπτει με τις άμεσες επιθυμίες μας. Τα λόγια του Λάο Τσε είναι μια πρόσκληση να ενεργούμε με ταπεινότητα και απλότητα μπροστά σε αυτή τη μεγάλη οργανωτική δύναμη. Αφού, για τους Ταοϊστές, οι αρμονικές μας πράξεις εξαρτώνται από το να είμαστε σε αρμονία με αυτή τηνΓι' αυτό, είναι σημαντικό να δίνουμε προσοχή σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας, αναγνωρίζοντας την κατεύθυνση της ενέργειας, παρατηρώντας αν είναι ώρα να δράσουμε ή να υποχωρήσουμε", εξηγεί ο Hamilton Fonseca Filho, ιερέας και δάσκαλος της Ταοϊστικής Εταιρείας της Βραζιλίας, με έδρα το Ρίο ντε Τζανέιρο.

Απλότητα και σεβασμός

"Το Τάο εκδηλώνεται σε τέσσερις φάσεις: γέννηση, ωρίμανση, παρακμή και ανάκληση. Η ύπαρξή μας και οι σχέσεις μας υπακούουν σε αυτόν τον συμπαντικό νόμο", λέει ο ταοϊστής ιερέας. Με άλλα λόγια, για να ξέρουμε πώς να ενεργήσουμε είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε σε ποια φάση βρισκόμαστε. "Αυτό είναι εφικτό με την πρακτική του διαλογισμού. Ανοίγει το δρόμο για μια πιο εκλεπτυσμένη αντίληψη και αρχίζουμε να ενεργούμε με περισσότερη ισορροπία και αρμονία",λέει ο θρησκευόμενος.

Καλή υγεία, καλή αντίληψη

Για να βοηθήσει στον εντοπισμό της ροής του Τάο, το σώμα πρέπει επίσης να εξισορροπείται διαρκώς: "Η κινεζική ιατρική, ο βελονισμός, οι πολεμικές τέχνες, η διατροφή με βάση τροφές που εξισορροπούν τις ενέργειες γιν (θηλυκές) και γιανγκ (αρσενικές), όλες αυτές οι πρακτικές προέρχονται από το Τάο, ώστε ο άνθρωπος να είναι υγιής και ικανός να εντοπίζει τη ροή του Σύμπαντος", τονίζει ο Hamilton Fonseca Filho,ο οποίος είναι επίσης βελονιστής.

Μηνύματα από τον πλοίαρχο

Επιλέξαμε μερικές διδασκαλίες του Λάο Τσε που μπορούν να μας δώσουν το κλειδί για να εναρμονίσουμε τη ζωή μας και τις σχέσεις μας. Οι πρωτότυπες προτάσεις, παρμένες από το Τάο Τε Κινγκ (εκδ. Attar), σχολιάστηκαν από τον Hamilton Fonseca Filho, καθηγητή της Ταοϊστικής Εταιρείας της Βραζιλίας.

Όσοι γνωρίζουν τους άλλους είναι έξυπνοι.

Αυτός που γνωρίζει τον εαυτό του είναι φωτισμένος.

Αυτός που νικάει τους άλλους είναι δυνατός.

Αυτός που κατακτά τον εαυτό του είναι ανίκητος.

Πλούσιος είναι αυτός που ξέρει να είναι ικανοποιημένος.

Όποιος ακολουθεί το μονοπάτι του είναι ακλόνητος.

Όποιος παραμένει στη θέση του αντέχει.

Που πεθαίνει χωρίς να παύει να είναι

έχει κατακτήσει την αθανασία."

Σχόλιο: Αυτές οι λέξεις σηματοδοτούν ανά πάσα στιγμή πώς και πού πρέπει να χρησιμοποιεί ο άνθρωπος την ενέργειά του. Οι προσπάθειες που κατευθύνονται προς την αυτογνωσία και η αντίληψη της ανάγκης αλλαγής της συμπεριφοράς μας πάντα μας θρέφουν. Όποιος γνωρίζει τον εαυτό του, θα γνωρίζει τα όρια, τις ικανότητες και τις προτεραιότητές του και θα γίνει ανίκητος. Η αλήθεια, λέει ο σοφός Κινέζος, είναι ότι μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι.

Ένα δέντρο που δεν μπορεί να αγκαλιαστεί γεννήθηκε από μια ρίζα τόσο λεπτή όσο μια τρίχα.

Ένας εννεαώροφος πύργος χτίζεται πάνω σε ένα ύψωμα από χώμα.

Ένα ταξίδι χιλίων λεύγων αρχίζει με ένα βήμα".

Σχόλιο: Οι μεγάλες αλλαγές ξεκινούν με μικρές κινήσεις. Αυτό ισχύει για ό,τι κάνουμε και ιδιαίτερα όταν ακολουθούμε το πνευματικό μονοπάτι. Για να πραγματοποιηθεί μια βαθιά μεταμόρφωση, είναι απαραίτητο να επιμείνουμε στην ίδια κατεύθυνση, χωρίς αμεσότητα. Αν συνεχίζουμε να πηδάμε από το ένα μονοπάτι στο άλλο, δεν φεύγουμε από το ίδιο επίπεδο, δεν εμβαθύνουμε την αναζήτηση.

Ένας τυφώνας δεν διαρκεί κάθε πρωί.

Μια καταιγίδα δεν διαρκεί όλη την ημέρα.

Και ποιος τα παράγει; Ο ουρανός και η γη.

Αν ο ουρανός και η γη δεν μπορούν να κάνουν το υπερβολικό

αντέξει, πώς μπορεί ο άνθρωπος να το κάνει αυτό;"

Σχόλιο: Ό,τι είναι υπερβολικό σύντομα εξαντλείται και ζούμε σε μια κοινωνία όπου μας παρακινούν στην υπερβολή και στην προσκόλληση σε αντικείμενα και ανθρώπους. Η έλλειψη κατανόησης ότι όλα είναι παροδικά, παροδικά μπορεί να είναι η πηγή μεγάλης απογοήτευσης. Η σοφία έγκειται στο να επιλέγουμε το καλύτερο για την υγεία μας και να δίνουμε προτεραιότητα σε ό,τι θρέφει την ουσία μας, ακόμη και αν είναι απαραίτητο να παραιτηθούμε από υπερβολές. Αξίζει πάντα νανα αμφισβητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε τις προτεραιότητές μας και να αποδεχτούμε ότι όλα περνούν.