Βουδισμός Kadampa: διαλογισμός για τη σύγχρονη ζωή

Όσοι παρακολουθούν το κέντρο ονομάζονται "αστικοί διαλογιστές": "Η πρόθεση είναι να μεταδώσουμε τις διδασκαλίες του Βούδα προσαρμοσμένες στη συγκεχυμένη ζωή που ζουν οι άνθρωποι", εξηγεί ο δάσκαλος Gen Kelsang Pelsang.

Ο απώτερος στόχος είναι να μας διδάξει πώς να κάνουμε επιλογές, μετατρέποντας τις αρνητικές νοοτροπίες σε θετικές νοοτροπίες αγάπης, ειρήνης, συμπόνιας και ευτυχίας.

Αφού μπήκαμε στην όρθια και χαλαρή στάση, μας ζήτησε να δώσουμε προσοχή στην αναπνοή μας, να επιβραδύνουμε τη ροή των σκέψεων. Στη συνέχεια η Gen μας ζήτησε να οραματιστούμε ένα αγαπημένο μας πρόσωπο και να νιώσουμε συμπόνια για τα βάσανά του. Με αυτόν τον τρόπο βγαίνουμε από το κέντρο του κόσμου μας.

Η πρακτική διήρκεσε περίπου 15 λεπτά. Ο δάσκαλος μετέφρασε αυτό το συναίσθημα: "Το όφελος του διαλογισμού δεν είναι μόνο δικό σας, θα επηρεαστούν επίσης οι άνθρωποι και το περιβάλλον".

Υπερβατικός Διαλογισμός: προς την πηγή των σκέψεων

Ο Υπερβατικός Διαλογισμός (ΤΜ), που προέρχεται από την Βεδική παράδοση, συνίσταται στην επίτευξη όλο και πιο εκλεπτυσμένων επιπέδων του νου μέχρι να φτάσει στην πηγή των σκέψεων.

Το εργαλείο που χρησιμοποιείται είναι ένα ατομικό μάντρα, το οποίο λαμβάνεται από έναν δάσκαλο μετά από μια τελετή μύησης. Την επόμενη μέρα μετά την παρακολούθηση της εισαγωγικής ομιλίας, επέστρεψα στον τόπο με έξι λουλούδια, δύο γλυκά φρούτα και ένα κομμάτι λευκό ύφασμα για μια απλή τελετουργία με θυμίαμα και λευκά κεριά.

Ο δάσκαλος εκτελεί την τελετή των ευχαριστιών προς τους δασκάλους και προσφέρει τα λουλούδια και τα φρούτα σε ένα πορτρέτο του Γκουρούντεφ, του Ινδού δασκάλου του Μαχαρίσι. Έλαβα το προσωπικό μου μάντρα και δεσμεύτηκα να μην το πω σε κανέναν.

Έπρεπε να επιστρέψω τις επόμενες τρεις ημέρες για μια περίοδο που αποκαλούν επαλήθευση, κατά την οποία κατανοούμε βαθύτερα τι συμβαίνει στο σώμα και το νου κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, ξεκαθαρίζουμε τις τεχνικές αμφιβολίες και ανταλλάσσουμε εμπειρίες με τους άλλους μυημένους.

Μετά από αυτό, αυτό που μετράει για την επίτευξη των αποτελεσμάτων της πρακτικής είναι η θέληση του μαθητή να κάνει δύο καθημερινούς διαλογισμούς των 20 λεπτών ο καθένας - έναν το πρωί, όταν ξυπνάει, και έναν άλλο το απόγευμα, ιδανικά 5 έως 8 ώρες μετά τον πρώτο.

Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση για τους ασκούμενους στην ΤΜ είναι να διατηρήσουν την πειθαρχία να κάνουν τον απογευματινό διαλογισμό - για πολλούς, στη μέση της εργάσιμης ημέρας! Αλλά καθώς οι γύρω σας, συμπεριλαμβανομένου του αφεντικού σας, βλέπουν τα θετικά αποτελέσματα, θα γίνει ευκολότερο να κάνετε αυτή τη μικρή απόδραση για να εξασφαλίσετε τη γενική ευεξία.

Ράτζα γιόγκα: γλυκιά ευτυχία στην καρδιά

Είχα την τύχη να έρθω σε επαφή με τους Brahma Kumaris την ίδια εβδομάδα που η Ινδή κάτοικος Νέας Υόρκης, αδελφή Mohini Panjabi, συντονίστρια της οργάνωσης για την Αμερική, θα βρισκόταν στη Βραζιλία.

Η τεχνική κατανοεί ότι δεν μπορούμε να ξεκινήσουμε το διαλογισμό σιγοντάροντας το νου, ο οποίος βρίσκεται σε πλήρη διέγερση - αυτό θα ήταν σαν να φρενάρουμε ένα αυτοκίνητο με μεγάλη ταχύτητα. Το πρώτο βήμα είναι να αποσυνδεθούμε από τα πάντα γύρω μας: θορύβους, αντικείμενα, καταστάσεις.

Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να επιλέξουμε μια θετική σκέψη στην οποία θέλουμε να εστιάσουμε. Με αυτόν τον τρόπο, η ροή του νου δεν διακόπτεται, παρά μόνο κατευθύνεται. Στη συνέχεια, ο διαλογιστής βιώνει την επιλεγμένη σκέψη και βιώνει αυτό το συναίσθημα.

Με την πάροδο του χρόνου, η ιδέα είναι ότι γεμίζουμε με μια εσωτερική ηρεμία. Αντί να αδειάζουμε το μυαλό, το κάνουμε γεμάτο.

Κατά την πρώτη μου εμπειρία, ξαφνιάστηκα! Συνειδητοποίησα ότι τα πάντα σιώπησαν μέσα μου. Δεν φανταζόμουν ότι αυτή η σύντομη πρακτική θα μου έφερνε κάποιο όφελος, αλλά ένιωσα μια ευτυχία που κράτησε όλη την ημέρα.

Κουνταλίνι γιόγκα: ζωτική ενέργεια που εξισορροπεί

Πριν από την πρακτική του διαλογισμού, οι μαθητές κάνουν ασκήσεις προθέρμανσης, στατικές και δυναμικές στάσεις του σώματος, που ονομάζονται kriyas, και έχουν μερικά λεπτά βαθιάς χαλάρωσης. Με αυτόν τον τρόπο, ο διαλογισμός αποκτά δύναμη και είναι εύκολο να αισθανθείς κάθε μέρος του σώματος να πάλλεται.

Για να μειώσουμε τη ροή των σκέψεων και να επιστρέψουμε την προσοχή μας στην εσωτερική μας κατάσταση, η πρόταση είναι να ψάλλουμε διάφορα μάντρα ή να κάνουμε αναπνευστικές ασκήσεις, τις πραναγιάμα, καθώς και ορισμένες συγκεκριμένες θέσεις των χεριών, τις μούντρα.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ajit Singh Khalsa, του Ινστιτούτου 3HO, στο Σάο Πάολο, σε οποιοδήποτε από τα δύο είδη διαλογισμού, είναι απαραίτητο να κρατάμε τη σπονδυλική στήλη όρθια, ώστε η κουνταλίνι να μπορεί να ταξιδέψει στο δρόμο της και να διανεμηθεί και στα επτά τσάκρα μας.

Η Κουνταλίνι είναι μια ζωτική ενέργεια, που συνήθως απεικονίζεται ως φίδι, που ελίσσεται από τη βάση της σπονδυλικής στήλης προς την κορυφή του κεφαλιού.

Τα όργανα και οι αδένες ωφελούνται άμεσα από αυτή την ενεργειακή κίνηση και αποβάλλουν τις τοξίνες πολύ πιο εύκολα. Αποκτούμε επίσης μια νέα κατάσταση συνείδησης.

Vipassana: πλήρης προσοχή στη λεπτομέρεια

Σύμφωνα με τον Βούδα, ο διαλογισμός αποτελείται από δύο πτυχές: τη σαμάθα, που είναι η ηρεμία και η συγκέντρωση του νου, και τη βιπασάνα, την ικανότητα να βλέπεις την πραγματικότητα καθαρά.

Ο Arthur Shaker, ιδρυτής του βουδιστικού κέντρου Casa de Dharma της παράδοσης Theravada στο Σάο Πάολο, λέει ότι ο διαλογισμός είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία που μας βοηθά να αντιληφθούμε την τάση του νου να αντιδρά σε οτιδήποτε εξωτερικό. Με την εξάσκηση, ο νους αρχίζει να εξαγνίζεται και να γίνεται πιο ήρεμος.

Καθώς δεν είχα ξαναδοκιμάσει vipassana, η πρώτη μου αμφιβολία ήταν για τη στάση. Όταν μου πρότειναν να καθίσω πιο μπροστά στο μαξιλάρι και να κάνω μια θέση μισού λωτού, φαντάστηκα ότι θα ένιωθα πολύ πόνο για μισή ώρα διαλογισμού. Λάθος μου. Κατά τη διάρκεια της πρακτικής, παρατήρησα ότι η κυκλοφορία μου έρεε. Σε αντιστάθμισμα, ένιωσα σημαντικό πόνο στην πλάτη και τους ώμους μου.

Αν και είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη, η αναπνοή δεν είναι η μόνη εστίαση στη vipassana. Μπορούμε να εστιάσουμε στη στάση του σώματός μας, στις αισθήσεις του σώματος, στα φυσικά στοιχεία όπως το νερό ή η φωτιά, ακόμα και στις νοητικές μας καταστάσεις.

Εκείνη την ημέρα, απέκτησα μια ποιότητα που μετέφερα σε όλες τις άλλες τεχνικές που εξάσκησα: όποτε ο νους άρχισε να χάνεται σε σκέψεις, στράφηκα απαλά στην αναπνοή, χωρίς να επικρίνω τον εαυτό μου.

Απλώς μια φράση που είπε ο μαθητής του Άρθουρ, ο οποίος ηγείτο της πρακτικής, είχε απόλυτο νόημα εκείνη τη στιγμή: Κάθε κρίση πάνω στις σκέψεις είναι απλώς μια ακόμη σκέψη.

Ζάζεν: όλα είναι μόνο ένα

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πρόσκληση για διαλογισμό από τη γαλήνη του κέντρου Zendo Brasil. Την κατάλληλη στιγμή, όλοι εισέρχονται στην αίθουσα σιωπηλά, υποκλίνονται με τα χέρια τους σε προσευχή στο βωμό και επιλέγουν μια θέση για να καθίσουν - συνήθως στα μαξιλάρια, που ονομάζονται zafu.

Τα πόδια σταυρωμένα, η σπονδυλική στήλη όρθια, το πηγούνι στη θέση του, το σώμα δεν γέρνει προς καμία πλευρά, τα αυτιά σε ευθεία με τους ώμους, η μύτη, ο ομφαλός. Οι πνεύμονες αδειάζουν, εξαλείφοντας κάθε ένταση, και τα χέρια τοποθετούνται τέσσερα δάχτυλα κάτω από τον ομφαλό.

Το δεξί χέρι μένει κάτω, με την παλάμη στραμμένη προς τα πάνω, ενώ το πίσω μέρος των δακτύλων του αριστερού χεριού ακουμπά στα δάκτυλα του δεξιού χεριού, χωρίς να προχωρά πάνω από την παλάμη, με τους δύο αντίχειρες να ακουμπούν ελαφρά πάνω της. Η άκρη της γλώσσας μένει πίσω από τα άνω μπροστινά δόντια και τα μάτια είναι ανοιχτά, σε γωνία 45 μοιρών με το πάτωμα.

Καθώς δεν ήμουν συνηθισμένος σε αυτή τη στάση, άρχισα να νιώθω έναν έντονο πόνο στα πόδια μου. Αργότερα, ο μοναχός Yuho, που καθοδηγεί το διαλογισμό για αρχάριους, μου εξήγησε: "Η μεγαλύτερη δυσκολία στην εξάσκηση του zazen είναι το ίδιο μας το μυαλό, το οποίο, με κάθε διαταραχή που συναντά, θέλει να τα παρατήσει και να εγκαταλείψει τα πάντα. Απλά παραμείνετε σταθεροί και ήρεμοι, καθισμένοι στο zazen". Αυτό ακριβώς έκανα: εγώΠαραδόθηκα στον πόνο.

Εκείνη τη στιγμή, είχα ένα είδος ενόραση που έλεγε: δεν υπάρχουν κρίσεις, ο πόνος δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός, είναι απλά πόνος. Απίστευτο, όσο κι αν αυξανόταν, δεν μου προκαλούσε πλέον πόνο, ήταν απλά πληροφορίες στο σώμα μου.

Χορός ιερού κύκλου: ενσωμάτωση των διαφορών

Οι Ιεροί Χοροί Κύκλου είναι σαν ένα σύνολο λαϊκών χορών και παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην κοινότητα του Findhorn, στη Σκωτία, στα μέσα της δεκαετίας του '70, από τον Γερμανό χορογράφο Bernhard Wosien. Και ήταν στην ίδια την κοινότητα που τους έμαθε η Βραζιλιάνα Renata Ramos το 1993 και αργότερα έφερε στη Βραζιλία αυτό που θεωρείται ένας ισχυρός ενεργητικός διαλογισμός.

Η δυναμική του κυκλικού χορού είναι παρόμοια με αυτή μιας ερωτικής σχέσης, στην οποία το ένα άτομο σταδιακά καταλαβαίνει πώς λειτουργεί το άλλο άτομο, μέχρι να τα πάνε καλά μεταξύ τους. Ακόμα και αν έχετε τρομερό κινητικό συντονισμό, με λίγη υπομονή, ο τροχός γυρίζει γύρω-γύρω, διαφορετικοί άνθρωποι περνούν ο ένας από τον άλλον, για ένα χειροκρότημα, ένα στρίψιμο ή μια μικρή κίνηση του κεφαλιού, και διαφορετικές ενέργειες συναντιούνται.

Είναι δυνατόν να αισθανθείς, με μια σύντομη ματιά, ότι υπάρχει ένα ολόκληρο σύμπαν μέσα σε αυτό το άλλο ον που μόλις διέσχισε το δρόμο σου. Και, γνωρίζοντας κάθε μέλος του κύκλου, οι άνθρωποι καταλήγουν να συναντούν τον εαυτό τους και να συνειδητοποιούν ότι εμείς οι άνθρωποι έχουμε περισσότερα κοινά απ' όσα συνήθως συνειδητοποιούμε.

Με κάθε κίνηση, στρώματα της σωματικής, συναισθηματικής, νοητικής και πνευματικής μας διάστασης έρχονται στην επιφάνεια και το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι να χορέψουμε μαζί τους, χωρίς να τους κρίνουμε.

Χάρε Κρίσνα: πνευματικότητα με χαρά

Οι οπαδοί της ινδουιστικής θρησκείας του Βαϊσναβισμού, πιο γνωστοί ως Χάρε Κρίσνα, φημίζονται για τη μεταδοτική τους χαρά. Την ημέρα της επίσκεψής μου, ο Τσαντραμούκα Σουάμι, ο εκπρόσωπος της Διεθνούς Εταιρείας για τη Συνείδηση του Κρίσνα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, επισκεπτόταν το ναό.

Μεταξύ των διδασκαλιών που μετέδωσε, ο Τσαντραμούκα τόνισε ότι δεν πρέπει να είμαστε απλώς συμβατικοί διαλογιστές, οι οποίοι εκτελούν πρακτική διαλογισμού το πρωί και ξεχνούν τον Κρίσνα για το υπόλοιπο της ημέρας.

Οι μυημένοι θιασώτες συνηθίζουν να ξεκινούν το διαλογισμό στις 5 το πρωί και περνούν έως και δύο ώρες μόνο ψάλλοντας το Μαχαμάντρα ("Χάρε Κρίσνα, Χάρε Κρίσνα, Χάρε Κρίσνα, Κρίσνα Κρίσνα, Χάρε Χάρε, Χάρε Ράμα, Χάρε Ράμα, Ράμα Ράμα, Χάρε Χάρε"), το οποίο ψάλλει τα διάφορα ονόματα του Κρίσνα. Κάθε πρωί ψάλλονται 1.728 φορές το μάντρα. Για να σταθεροποιήσουν τις σκέψεις τους στο Θεό και να μη χάσουν το μέτρημα, οι πιστοί χρησιμοποιούν τοjapa mala, ένα είδος κομπολογιού με 108 χάντρες.

Οτιδήποτε κάνει κανείς, είτε πρόκειται για την προετοιμασία ενός φαγητού, είτε για τη βοήθεια κάποιου, είτε ακόμη και για την εκφορά μιας λέξης, πρέπει να είναι αφιερωμένο στο Θεό. "Δεν μπορούμε να ονομάσουμε το διαλογισμό πρακτική, αλλά μια διαδικασία σύνδεσης και αφύπνισης της εσωτερικής πνευματικής γνώσης", εξηγεί.

Μόλις τελείωσε η διάλεξη, ο Τσαντραμούκα Σουάμι και αρκετοί πιστοί του ναού σηκώθηκαν όρθιοι, άρχισαν να παίζουν και να τραγουδούν και η τελετή μετατράπηκε σε ένα μεγάλο πάρτι διαλογισμού. Με τη σκέψη τους επικεντρωμένη στον Κρίσνα, οι πιστοί έκαναν ρόδες, πηδούσαν ο ένας μετά τον άλλον μέσα στην αίθουσα και χόρευαν για περισσότερο από μισή ώρα ασταμάτητα.

"Ο ήχος είναι το πιο ισχυρό στοιχείο, γιατί μας αγγίζει, αφυπνίζει τον πνευματικό μας εαυτό και ταυτόχρονα μουδιάζει το υλικό εγώ. Γιορτάστε με χαρά", είπε ο Chandramuka.

Kriya yoga: αφοσίωση στο θείο

Η Κοινότητα Αυτοπραγμάτωσης, που ιδρύθηκε από τον Παραμαχάνσα Γιογκανάντα το 1920 στην Καλιφόρνια, έχει σκοπό να αποδείξει, επιστημονικά, ότι είναι δυνατόν να ζει κανείς μια φυσιολογική ζωή και ταυτόχρονα να έχει μια ιερή πρακτική διαλογισμού.

Τις Τρίτες, η οργάνωση δέχεται την κοινότητα για την "υπηρεσία έμπνευσης", η οποία διανθίζει στιγμές διαλογισμού με ψαλμωδίες, αναγνώσεις αποσπασμάτων από τον ίδιο τον Γιογκανάντα, ακόμη και από τη Βίβλο, και θεραπευτικές προσευχές.

Οι διαλογιστές κάθονται αναπαυτικά σε καρέκλες, με την πλάτη τους ίσια και τη στάση του σώματός τους χαλαρή. Με τα μάτια τους κλειστά, εστιάζουν στο σημείο ανάμεσα στα φρύδια τους. Σύμφωνα με την παράδοση, αυτό είναι το κέντρο της υψηλότερης συνείδησης.

Όσο πιο συχνά εστιάζουμε εκεί, τόσο περισσότερο η ενέργεια ρέει προς αυτή την κατεύθυνση, αυξάνοντας τη διαίσθηση και συνδέοντάς μας με αυτό που πραγματικά είμαστε, με την ψυχή μας.

"Όταν διαλογιζόμαστε, επιτυγχάνουμε μια εσωτερίκευση του νου. Με την πάροδο του χρόνου, φτάνουμε στην απόλυτη συγκέντρωση. Τότε εισερχόμαστε σε βαθύ διαλογισμό και είναι αυτή η κατάσταση που μας οδηγεί στο Σαμάντι, όταν έχουμε συνείδηση όλων των ατόμων του σώματος και, αργότερα, όλων των ατόμων του σύμπαντος", εξηγεί ο Claudio Edinger, υπεύθυνος για την έδρα της Κοινότητας Αυτοπραγμάτωσης στο Σάο Πάολο.

Ταντρικός διαλογισμός: προς όφελος όλων των όντων

Στο Peace Dharma Centre, επέλεξα να βιώσω τον διαλογισμό ngal-so της ταντρικής αυτοθεραπείας, που θεωρείται η ουσία του ταντρικού βουδισμού.

Σε μια αίθουσα που περιέχει τις φιγούρες πολλών Βούδων και μαξιλάρια στο πάτωμα, οι αρχάριοι ακολουθούν τις ίδιες κινήσεις με τα χέρια τους που κάνει ο δάσκαλος διαλογισμού και οι οποίες ενεργοποιούν ένα σύστημα πέντε τσάκρας. "Στον ταντρικό βουδισμό, δουλεύονται οι λεπτές ενέργειες του σώματος και του νου, οι οποίες μεταμορφώνουν τα θλιβερά συναισθήματα και ξυπνούν θετικές καταστάσεις του νου", εξηγεί ο Daniel Calmanowitz, διευθυντής τουPeace Dharma Centre και Πρόεδρος Διευθυντής του Ιδρύματος Gangshen Lama για τον Πολιτισμό της Ειρήνης.

Κάθε ενοχλητικό συναίσθημα, αλλά και κάθε σωματική ασθένεια συνδέεται με ένα συγκεκριμένο τσάκρα. Όταν καθαρίζουμε αυτά τα ενεργειακά κέντρα, κατά τη διάρκεια του διαλογισμού, φροντίζουμε ακόμα και για τα διάφορα συμπτώματά τους.Η πρακτική του αυτοθεραπευτικού διαλογισμού αποτελείται από ψαλμωδίες μάντρα στα σανσκριτικά και τα θιβετιανά, με μετάφραση στα πορτογαλικά, οραματισμούς, αναπνοές, θέσεις των χεριών και συγκέντρωση.

Σκοπός της είναι η συσσώρευση θετικής ενέργειας, ή αξιών, για την εξέλιξη στο πνευματικό μονοπάτι. Έτσι, ακόμη και γνωρίζοντας ότι απέχουμε πολύ από το να γίνουμε φωτισμένα όντα, η πρόταση είναι να οραματιστούμε τον εαυτό μας ως ένα ιερό ον, ως ένα Βούδα που έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει όλα τα όντα.Ο τελικός στόχος της πρακτικής είναι να φτάσουμε στο μέγιστο δυναμικό ενός ανθρώπου. Αλλά το μεγαλύτερο νόημα της επίτευξης τουαυτή η κατάσταση είναι να βοηθήσει όλα τα άλλα όντα να απελευθερωθούν επίσης από τον πόνο και να επιτύχουν μια ευτυχία που ξεπερνά κατά πολύ τις λέξεις.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αφιερώσεις είναι πάντα ένα πολύ σημαντικό μέρος του διαλογισμού. Στο τέλος, αφιερώνουμε όλες τις θετικές ενέργειες της αγάπης, της συμπόνιας, της ευτυχίας και της ειρήνης για το όφελος και τη διαφώτιση όλων των ανθρώπων. Ο Daniel εξηγεί ότι "όταν κατευθύνουμε την ενέργειά μας προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση, δεν χάνεται πλέον".